farmakologia 3, farmakologia
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Wykład 3 02.10.2010
• Środki przeciwbarteryjne:
1. środki odkażające i antyseptyczne
2. chemioterapeutyki
1.Środek odkażający – musi być bakteriobójczy, działa zbyt toksycznie na ludzi, dlatego służy do
odkażnia powierzchni, narzędzi i sterylizacji.
Musi zabijać wszystkie formy i postacie drobnoustrojów (formy żywe, przetrwalnikowe, wirusy i
grzyby).
Środek antyseptyczny – nie niszczy drobnoustrojów ale hamuje namnażanie form żywych,
może być (ale nie musi) bakteriobójczy (zabijający wszystkie formy), ale napewno jest
bakteriostatyczny(hamuje rozwój i namnażanie)
przykładem są np tabletki na ból gardła typu chlorchinaldin, strepsils itp.
2. Chemioterapeutyki – związki farmakologiczne, dużo silniej działają na drobnoustroje niż na
organizm ludzki.
Działają : przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo, przeciwgrzybicznie.
Podgrupy chemioterapeutyków:
1 – Antybiotyki – działają na bakterie ale są pochodzenia naturalnego, wiele szczepów bakteryjnych
nabyło już odporności (szczepy oporne – często bardzo zjadliwe) np. Penicyliny, tetrocykliny
2 – środki syntetyczne – całkowicie skuteczne skuteczniejsze, np biseptol, furagin, sulfonamidy.
• Mechanizmy działania chemioterapeutyków:
1. hamowanie syntezy błony komórkowej bakterii (wzrost przepuszczalności błony,
wysychanie)
2. hamowanie syntezy ściany komórkowej (betalaktany, vancomycyna)
3. hamowanie syntezy białek bakteryjnych (tetracykliny,makrolidy)
4. hamowanie syntezy kwasów nukleinowych (chinolony, rifanpycyna)
• Profil działania chemioterapeutyków:
1. bakteriobójczo
2. bakteriostatycznie (zawsze dłużej przyjmowane)
• Drogi podania chemioterapeutyków
1. do ustnie (– muszą się wchłaniać, chyba że ma działać miejscowo)
2. poza jelitowo
• Sposoby kojarzenia chemioterapeutyków:
Unikamy kojarzenia – wyjatek to choroby wielonarządowe, sepsy, posocznice, gruźlica,
AIDS i wrzody żołądka.
• Działania nieporządane:
1. objawy dyspeptyczne – ból brzucha, biegunka, zaparcia, nudnosci złe samopoczucie,
wymioty
2. wyjałowienie oranizmu – dysbakteriozy
3. alergie – świąd, wysypki, fotodermatozy
I CHEMIOTERAPEUTYKI SYNTETYCZNE
Sulfonamidy – przeciwbakteryjne
Stare leki – wprowadzone na poczatku XX wieku, dostępne bez recepty, dużo działań
nieporządanych, nieskuteczne w walce z nowymi szczepami, wele szczpów nabyło odporności.
1. Zakres działania:
–przeciwbakteryjne szerokozakresowe – na Gram (+) i Gram (-)
stosowane w schorzeniach układów:
–pokarmowego (biegunki bakteryjne)
–moczowego (prostata, schorzenia pęcherza i dróg moczowych)
–oddechowego (zapalenia górnych dróg oddechowych)
–okulistyka
–dermatologia
–stomatologia
2. Mechanizm działania:
–zwiększają przepuszczalność błony komórkowej
–hamują syntezę kwasów nukleinowych – poprzez hamowanie syntezy kwasu foliowego,
który jest niezbędny do ich powstawania
3. Właściwości ogólne:
–dobrze się wchłaniają z przewodu pokarmowego (nie na czczo bo powodują ból brzucha)
–wydalane przez nerki, z moczem (uwaga na chore nerki)
–maja charakter kwaśny (zalecana dieta mięsna)
4.Działania nieporządane:
–dolegliwości dyspeptyczne
po długotrwałym stosowaniu:
1. zaspół Lylla – toksyczna nekroza naskórka (złuszczający naskórek, rany)
2. zespół Stivena – Johnsona (rumień wielopostaciowy na skórze, zapalenie bł
śluzowych)
–hepatotoksyczność (uszkadza watrobę)
–nefrotoksyczność
5. Przeciwwskazania:
- alergie
- ciąża, laktacja
- chore nerki lub watroba
PREPARATY:
A)
1. sulfacetamid (n.chemiczna) - Sulfacetamid krople do oczu
Sulfacetamid HEC krople do oczu o przedłużonym działaniu
–wskasania: zakażenia bakteryjne oka
–dział nieporządane: miejscowe uczulenia, podrażnienia spojówek
–przechowywać w lodówce.
2.sulfacarbamid (n.ch) – Urenil tab.
–wskazania : schorzenia dróg moczowych
–przy długotrwałym stosowaniu dużo działań nieporządanych
3. sulfaguanidyna – lek na biegunkę, obecnie juz nie stosowany
4. sulfathiazol (n.ch.) - Argosulfan maść na poparzenia
- przykład synergizmu – sulfathiazol + sole srebra (przeciwbakteryjne)
- Sulfarhinol krolple do nosa
5. sulfadiazyna (n.ch.) - Dermazin maść
- na gronkowcowe zakażenia skóry
- Flumazin
- maść na oparzenia z jonami srebra
6. sulfametoksazol (n.ch.) - dzisiaj samodzielnie nie używany, ale ma bardzo szerokie spektrum
działania, wiele bakterii jest już na niego uodpornionych.
- sulfametoksazol + trimetoprim = cotrimoksazol
biseptol, bactrim, septrim, groprim, apo-sulfatrim
- biseptol – postać : zawiesina dla dzieci – 120mg
tabletki 480 lub 960 mg
wskazania: biegunki bakteryjne dzieci i dorosłych,
urologia – zapalenie pęcherza i dróg moczowych, prostata
stomatologia
górne i dolne drogi oddechowe
działania nieporządane:
- fotodermatozy
- szum w uszach
- bóle i zawroty głowy
- nerwowość, rozdrażnienie
- obciaża wątrobę i nerki
nie stosować z witaminą C u dzieci i ludzi z chorymi nerkami – gdyż zakwasza mocz i powoduje
odkładanie się leku.
Dla wegetarian zaleca się większą dawkę.
- skuteczne na katar zatokowy
Sulfonamidy stosowane w chorobie Crohn'a
czyli w autoimmunologicznym wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego do zaleczania objawów:
– mesalazyna (n.ch.) - asamax, jucolon, pentaza, salofalc, colitan.
– sulfasalazyna (n.ch.) - sulfasalazyna, sulfasalazyna EN (przedłużone działanie)
salazopiryna, salazopiryna EN
sulfasalazin
- fotouczulenia, uszkodzenia nerek i watroby.
B)
Pochodne 5-nitro-furany
jest to grupa leków której mechanizm działania nie jest jeszcze do końca poznany:
stosowanie – schorzenia Gram(-)
działania nieporządane
– objawy dyspeptyczne,
– alergie
– disulfiranopodobne (kacopodobne) – nie pić alkoholu
1. furazydyna (n.ch.) - Furagin
- zakażenia bakteryjne dróg moczowych (nerki, pecherz),
- bezpieczny dla ciężarnych i niemowląt
- pomarańczowa barwa moczu
2. nifural – Nifucin- krople, maść do oczu
- Nitrofurazon – zasypka, maść
- zewnętrznie na zakażenia skóry ,obecnie żadko stosowane
3. nitrofurantoina – Nifuratio retard
- obecnie wycofany, bardzo toksyczny
używany tylko w bardzo ciężkich powikłaniach po zakażeniach dróg moczowych leczenie szpitalne
działania niekorzystne :
- pseudopłatowe zapalenie płuc (po lekowe)
- uszkadza narządy miąższowe
C)
Metronidazol –
1% - maść, żel, tabletki, tabl dopochwowe, czopki,
0,75% Rosex – żel
szeroki zakres działania:
–Gram (+), Gram (-)
–bakterie beztlenowe
–helicobacter pylorii
–niektóre grzyby, pasożyty (lambie,owsiki, glisty)
–pierwotniaki
działania nieporządane:
–metaliczny smak w ustach
–reakcja kacopodobna
–polineuropatia obwodowa
–objawy dyspeptyczne
również w preparacie złożonym - Gynalgin (mertonidazol + chlorchinaldin)
[ Pobierz całość w formacie PDF ]