emeryturach i rentach z FUS , PRAWO PRZEPISY
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
©Kancelaria Sejmu
s. 1/1
Dz.U. 1998 Nr 162 poz. 1118
USTAWA
Opracowano na pod-
stawie: tj. Dz. U. z
2009 r. Nr 153, poz.
1227.
z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
Dział I
Przepisy ogólne
Rozdział 1
Zakres podmiotowy i przedmiotowy ustawy
Art. 1.
1. Ustawa określa:
1) warunki nabywania prawa do świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń emerytalnego i ren-
towych;
2) zasady ustalania wysokości świadczeń;
3) zasady i tryb przyznawania oraz wypłaty świadczeń.
2. (uchylony).
3. (uchylony).
4. Warunki nabywania prawa do świadczeń pieniężnych przysługujących z ubezpieczenia z ty-
tułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej oraz wysokość tych świadczeń określają
odrębne przepisy.
Art. 2.
1. Świadczenia na warunkach i w wysokości określonych w ustawie przysługują:
1) ubezpieczonym – w przypadku spełnienia warunków do nabycia prawa do świadczeń
pieniężnych z ubezpieczeń emerytalnego i rentowych Funduszu Ubezpieczeń Społecz-
nych;
2) członkom rodziny pozostałym po ubezpieczonym albo po osobie uprawnionej do świad-
czeń pieniężnych z ubezpieczeń emerytalnego i rentowych Funduszu Ubezpieczeń Spo-
łecznych.
2009-09-29
©Kancelaria Sejmu
s. 2/2
2. Świadczenia na warunkach i w wysokości określonych w ustawie przysługują również żoł-
nierzom zawodowym oraz funkcjonariuszom Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Agencji
Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego,
Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej,
Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej, jeżeli nie spełniają
oni warunków do nabycia prawa lub utracili prawo do świadczeń określonych w przepisach
o zaopatrzeniu emerytalnym tych osób, oraz członkom rodzin pozostałym po tych osobach.
Art. 3.
Świadczenia określone w ustawie obejmują:
1) emeryturę;
2) rentę z tytułu niezdolności do pracy, w tym rentę szkoleniową;
3) rentę rodzinną;
4) dodatek pielęgnacyjny;
5) dodatek do renty rodzinnej dla sieroty zupełnej;
6) zasiłek pogrzebowy.
Art. 4.
Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) emeryt – osobę mającą ustalone prawo do emerytury;
2) dożywotnia emerytura kapitałowa – emeryturę, o której mowa w ustawie z dnia 21 li-
stopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych (Dz. U. Nr 228, poz. 1507);
2a) okresowa emerytura kapitałowa – emeryturę, o której mowa w ustawie z dnia 21 listo-
pada 2008 r. o emeryturach kapitałowych;
3) Fundusz – Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, o którym mowa w przepisach o systemie
ubezpieczeń społecznych;
4) konto ubezpieczonego – konto ubezpieczonego określone w przepisach o systemie
ubezpieczeń społecznych, prowadzone przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, zwany
dalej „Zakładem”;
4a) kwota rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe –
roczną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym ro-
ku kalendarzowym, określoną w art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o
systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74, z późn. zm.
1)
);
1)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 17, poz. 95, Nr 21, poz.
125, Nr 112, poz. 769, Nr 115, poz. 791, 792 i 793 i Nr 176, poz. 1243, z 2008 r. Nr 63, poz. 394, Nr 67, poz.
411, Nr 141, poz. 888, Nr 171, poz. 1056, Nr 209, poz. 1318, Nr 220, poz. 1417 i 1418, Nr 227, poz. 1505, Nr
228, poz. 1507 i Nr 237, poz. 1654 i 1656 oraz z 2009 r. Nr 6, poz. 33, Nr 8, poz. 38, Nr 14, poz. 75, Nr 18, poz.
97, Nr 22, poz. 120, Nr 68, poz. 574, Nr 71, poz. 609, Nr 111, poz. 918 i Nr 131, poz. 1075.
2009-09-29
©Kancelaria Sejmu
s. 3/3
5) okres ubezpieczenia – okres opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe
oraz okres nieopłacania składek z powodu przekroczenia w trakcie roku kalendarzowe-
go kwoty rocznej podstawy wymiaru składek, o którym mowa w przepisach o systemie
ubezpieczeń społecznych;
6) organ rentowy – jednostkę organizacyjną Zakładu, określoną w przepisach o systemie
ubezpieczeń społecznych, właściwą do wydawania decyzji w sprawach świadczeń;
7) otwarty fundusz emerytalny – fundusz wybrany przez ubezpieczonego spośród funduszy
emerytalnych, o których mowa w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy
emerytalnych;
8) płatnik składek – płatnika składek, o którym mowa w przepisach o systemie ubezpie-
czeń społecznych;
9) przeciętne wynagrodzenie – przeciętne wynagrodzenie miesięczne brutto w gospodarce
narodowej, ogłaszane w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor
Polski” przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego;
10) renta – rentę z tytułu niezdolności do pracy i rentę rodzinną;
11) rencista – osobę mającą ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy lub do
renty rodzinnej;
12) ubezpieczenia emerytalne i rentowe – ubezpieczenia, o których mowa w przepisach o
systemie ubezpieczeń społecznych;
13) ubezpieczony – osobę podlegającą ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, określo-
nym w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych, a także osobę, która przed
dniem wejścia w życie ustawy podlegała ubezpieczeniu społecznemu lub zaopatrzeniu
emerytalnemu, z wyłączeniem ubezpieczenia społecznego rolników.
Rozdział 2
Okresy uwzględniane przy ustalaniu prawa do świadczeń i ich wysokości
Art. 5.
1. Przy ustalaniu prawa do emerytury i renty i obliczaniu ich wysokości uwzględnia się, z za-
strzeżeniem ust. 2–5, następujące okresy:
1) składkowe, o których mowa w art. 6;
2) nieskładkowe, o których mowa w art. 7.
2. Przy ustalaniu prawa do emerytury i renty oraz obliczaniu ich wysokości okresy nieskład-
kowe uwzględnia się w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okre-
sów składkowych.
2a. Okresów, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 i pkt 6 lit. a–e i g, nie uwzględnia się przy
ustalaniu prawa do emerytury i renty oraz obliczaniu ich wysokości, jeżeli z ich tytułu usta-
lono prawo do świadczeń pieniężnych określonych w przepisach o zaopatrzeniu emerytal-
nym osób, o których mowa w art. 2 ust. 2.
2009-09-29
©Kancelaria Sejmu
s. 4/4
3. Przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty okresy:
1) działalności kombatanckiej oraz działalności równorzędnej z tą działalnością, a także
okresy zaliczane do okresów tej działalności oraz okresy podlegania represjom wojen-
nym i okresu powojennego, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 5,
2) pracy przymusowej, o której mowa w art. 6 ust. 2 pkt 2
– uwzględnia się w wymiarze podwójnym.
4. Przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty dla:
1) płatników składek, zobowiązanych do opłacania składek na własne ubezpieczenia eme-
rytalne i rentowe,
2) osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność
– nie uwzględnia się okresu, za który nie zostały opłacone składki, mimo podlegania obo-
wiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym w tym okresie.
5. Wobec ubezpieczonych zobowiązanych do opłacania składek na własne ubezpieczenie spo-
łeczne za okres przypadający przed dniem wejścia w życie ustawy oraz osób współpracują-
cych z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność przed dniem wejścia w życie usta-
wy przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio.
Art. 6.
1. Okresami składkowymi są następujące okresy:
1) ubezpieczenia;
2) opłacania składek na ubezpieczenie społeczne w wysokości określonej w przepisach o
organizacji i finansowaniu ubezpieczeń społecznych, w przepisach wymienionych w
art. 195 pkt 1–4 i 8, w przepisach o adwokaturze, w przepisach o zatrudnieniu i prze-
ciwdziałaniu bezrobociu oraz w przepisach o pomocy społecznej;
3) zaliczone do okresów ubezpieczenia społecznego duchownych:
a) okresy pozostawania duchownymi przed dniem 1 lipca 1989 r., pod warunkiem
opłacania składek na ubezpieczenie społeczne za cały okres podlegania temu ubez-
pieczeniu,
b) okresy przebywania duchownych na misjach oraz okresy prowadzenia przez du-
chownych działalności duszpasterskiej wśród Polonii, przypadające po dniu 14 li-
stopada 1991 r., do dnia wejścia w życie ustawy;
4) czynnej służby wojskowej w Wojsku Polskim lub okresy jej równorzędne albo okresy
zastępczych form tej służby;
5) działalności kombatanckiej, działalności równorzędnej z tą działalnością, a także okresy
zaliczane do okresów tej działalności oraz okresy podlegania represjom wojennym i
okresu powojennego, określone w przepisach o kombatantach oraz niektórych osobach
będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego;
6) pełnionej w Polsce służby:
a) w Policji (Milicji Obywatelskiej),
2009-09-29
©Kancelaria Sejmu
s. 5/5
b) w Urzędzie Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji
Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego i Służbie Wywiadu Wojskowego
oraz Centralnym Biurze Antykorupcyjnym (w organach bezpieczeństwa publiczne-
go),
c) w Straży Granicznej,
d) w Służbie Więziennej,
e) w Państwowej Straży Pożarnej,
f) w Służbie Celnej,
g) w Biurze Ochrony Rządu;
7) pobierania zasiłku macierzyńskiego;
8) osadzenia w więzieniach lub innych miejscach odosobnienia na terytorium Polski na
mocy skazania albo bez wyroku po dniu 31 grudnia 1956 r. za działalność polityczną;
9) zatrudnienia za granicą osób, które w tym czasie nie były obywatelami polskimi, jeżeli
osoby te powróciły do kraju po dniu 22 lipca 1944 r. i zostały uznane za repatriantów;
10) świadczenia pracy po 1956 r. na rzecz organizacji politycznych i związków zawodo-
wych, nielegalnych w rozumieniu przepisów obowiązujących do kwietnia 1989 r.
2. Za okresy składkowe uważa się również przypadające przed dniem 15 listopada 1991 r. na-
stępujące okresy, za które została opłacona składka na ubezpieczenie społeczne albo za któ-
re nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne:
1) zatrudnienia po ukończeniu 15 lat życia:
a) na obszarze Państwa Polskiego – w wymiarze nie niższym niż połowa pełnego
wymiaru czasu pracy, jeżeli w tych okresach pracownik pobierał wynagrodzenie
lub zasiłki z ubezpieczenia społecznego: chorobowy, macierzyński lub opiekuńczy
albo rentę chorobową,
b) obywateli polskich za granicą – w polskich przedstawicielstwach dyplomatycznych
i urzędach konsularnych, w stałych przedstawicielstwach przy Organizacji Naro-
dów Zjednoczonych i w innych misjach lub misjach specjalnych, a także w innych
polskich placówkach, instytucjach lub przedsiębiorstwach, do których zostali dele-
gowani lub skierowani; dotyczy to również członków rodziny delegowanego lub
skierowanego tam pracownika, którzy podjęli zatrudnienie w tych placówkach w
czasie pobytu za granicą,
c) obywateli polskich za granicą – w organizacjach międzynarodowych, zagranicz-
nych instytucjach i w zakładach, do których zostali skierowani w ramach współ-
pracy międzynarodowej lub w których byli zatrudnieni za zgodą właściwych władz
polskich; zgoda nie jest wymagana w stosunku do pracowników, którzy wyjechali
za granicę przed dniem 9 maja 1945 r.,
d) obywateli polskich za granicą – u innych pracodawców zagranicznych, jeżeli w
okresie pracy za granicą były opłacane składki na ubezpieczenie społeczne w Pol-
sce;
2) pracy przymusowej:
2009-09-29
[ Pobierz całość w formacie PDF ]