f, mity i sagi
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Wikingowie: Słownik pojêæ mitol., etn. i geograf.
Autor tekstu: Mieczysław Lenckowski
Jest to słownik stanowi±cy dodatek do powie¶ci Mieczysława Lenckowskiego
Wikingowie z Truso (zob. str. 391), zatem oprócz pojêæ, okre¶leñ, nazw, czy osób
mitologicznych, etnicznych i geograficznych, napotkaæ mo¿na równie¿ takie które
wystêpuj± tylko w powie¶ci (jest to zaznaczone).
CZÊ¦Æ I. OBRAZY Z ¯YCIA LUDZI POGRANICZA
Ajtwar - mityczny pruski władca wiatru.
Alfred Wielki (872-899) - król Wessexu, nadał czê¶æ swych ziem wojowniczym
Normanom i tekst relacji z podró¿y Wulfstana zamie¶cił w swoim przekładzie
Chorografii Paulusa Orozjusza.
Asgard - niebiañska siedziba bogów poło¿ona w centrum wszech¶wiata, do
której mo¿na było dostaæ siê przez most zbudowany z têczy.
Asgota Okrutny - wielki wikiñski wojownik, opiewany w pie¶niach i sagach.
Aundumla - mityczna krowa, której mleko ssał Ymir, a ona sama wylizała boga
Buri.
Baldur - literacki nied¼wied¼ samotnik, który zaprzyja¼nił siê z bartnikami z
Truso.
Bo¿ydar - postaæ literacka, pruski chłopiec podziwiany za spryt i odwagê.
Bratusław - postaæ literacka, bard z rodu Golêdów opiewaj±cy sławê pruskich
wojowników.
Brze¼nica - rzeka, przez któr± przeprawiali siê pêdz±cy w wy¶cigu chłopcy.
Bur - rodzina mityczna, w której wa¿n± rolê odgrywali Odin, Wili i Hod.
Cholin (Cholinum) - pruski gród w okolicach Kwietniewa, który odwiedził
prawdopodobnie ¶w. Wojciech.
Chorasana - miejsce buntu Szyitów pod wodz± Abul-Abbasa, gdzie przebywał
Swen Siwobrody.
Dad¼bóg Mont - senior rodziny Montów, który zasłyn±ł ze zbrojnych wypraw
wojennych.
dagis - czas pierwszej orki i wypêdzenia stad owiec i bydła na pastwiska.
Dangeld - danina za ¿ycie dla zbójców wikiñskich.
Domarada - literacka prawowita ¿ona Kriwe, z któr± miał pierworodn± córkê
Sigrid.
Dobiegniewa - literacka kochanka Kriwe z rodziny tkaczy, z którego to zwi±zku
przyszła na ¶wiat Radosława.
drakkary - du¿e wikiñskie statki królewskie, pełni±ce przewa¿nie funkcje
reprezentacyjne lub wywiadowcze do pó¼niejszych działañ wojennych.
dranice - deszczułki łupane przy pomocy klinów i siekiery, którymi wykładano
ulice w osadach i grodach.
Dymnik - osada na wzgórzu w pobli¿u Kwietniewa, gdzie znajdował siê jeden z
etapów wy¶cigów konnych pruskich chłopców.
Egil - postaæ literacka, przystojny wiking w którym kochała siê Sigrid.
Eryk Czerwony - mieszkaniec Skandii i odkrywca Grenlandii.
Estiowie - mieszkañcy krainy u uj¶cia Wisły zwanej Estlandem, gdzie dopłyn±ł i
przebywał w latach 880-890 anglosaski podró¿nik Wulfstan.
Fjalar - postaæ literacka, najmłodszy syn Mirgiafów, nazywany
człowiekiem-pszczoł±, który poznał najwiêksze tajniki wiedzy bartniczej.
Forkbeardowie - duñska dynastia królewska.
Frey - mityczny bóg pokoju i płodno¶ci.
Galena - miejsce tajemnych nauk z ró¿nych dziedzin sztuki, a przede wszystkim
muzyki.
Ginnungagap - mityczna czelu¶æ otchłani, która powstała w zacz±tkach ¶wiata
za czasów Ymira.
girnoynis - ¿arna do rêcznego rozcierania zbo¿a.
Gniewomir - postaæ literacka, obroñca Budoraju.
Gor - postaæ literacka, drugi atakuj±cy w grze chłopców w piłkê.
Gosława - postaæ literacka, córka Bratusława.
Go¶cimir - postaæ literacka, atakuj±cy chłopiec pruski zwyciêskiej dru¿yny.
Gunnar Mirgiaf - literacka głowa rodziny bartników, zaprzyja¼niony z pruskimi
zbieraczami miodu.
Guido z Alezzo - toskañski mnich, muzyk i kompozytor ¶redniowieczny, u
którego terminował podstawy muzyki Swen Siwobrody.
Gurcha (Kurek) - Bóg Plonów i Obfito¶ci,czczony podczas ¶wiêta plonów.
Hallgerda - ¿ona Gunnara Mirgiafa, opiekuj±ca siê Baldurem.
Hamad - ¶wiêta ksiêga Islamu, z którejSwen Siwobrody przygrywał na rebabie
miłosne sury dla Roxany.
Harold Krêposzyi - postaæ literacka, ojciec Namedy, który wraz z jej bratem
prowadził warsztat rzemie¶lniczy zajmuj±cy siê artystyczn± obróbk± oraz
inkrustracj± wyrobów z br±zu i złota.
Hedeby (Haithabu) - du¿a wikiñska osada na półwyspie Szlezwik-Holsztyn.
Helgafel - ¶wiête wzgórze, na którym składano ofiary i odbywały siê modlitwy
błagalne o miło¶æ i płodno¶æ, dobra materialne i duchowe, a tak¿e czyniono
przyrzeczenia Freyowi.
godi - głowa rodziny, pełni±cy równie¿ funkcjê kapłana.
Ilfing -rzeka ł±cz±ca jezioro Dru¿no z Zalewem Estyjskim.
iuse - pruskie, gor±ce zupy miêsne.
Ivar - syn Thardfa ¦miałego, bior±cy udział w wyprawie z ojcem na Islandiê.
Jaromiej - postaæ literacka, stary skald opiewaj±cy chwałê wikiñskich
Wojowników.
Jaromira - postaæ literacka, ¿ona Bratusława.
Kaijls Silriskai - witajcie, pozdrowienie pruskich wojów.
kauszele - drewniana miseczka dla płynów obrzêdowych.
kitara - instrument strunowy, pierwotny dla dzisiejszej gitary.
Korsuñskie Jezioro - jezioro w okolicy Kiersit, gdzie odbywała siê konna gonitwa
pruskich chłopców
Kriwe z Nadrowii - kapłan strzeg±cy wiecznego ognia w ¶wiêtym gaju, którego
sława siêgała do najdalszych zak±tków ziemi.
Krzepimir - postaæ literacka, pruski obroñca w grze chłopców w piłkê.
Krzywula - rodzaj laski magicznej, u¿ywanej przez pruskich szamanów podczas
staropruskich obrzêdów religijnych
Kumtamari - cesarz ba¶niowej Krainy Po¶wiaty Ksiê¿ycowej.
kunigas - przywódcy grodów pruskich, zwani inaczej z gockiego królikami lub
rikjami, odpowiedzialni za bezpieczeñstwo i obronê ich mieszkañców.
langskipy - długie wikiñskie okrêty z wysok± dziobnic± i nasad± w kształcie
głowy smoka.
laitian - suszone kiełbasy, wêdzone nad paleniskiem.
Lauks - osada wiejska z wieloma grodami pruskimi.
Leif Erikson - podró¿nik i odkrywca Ameryki, której nadano wówczas nazwê
Vinland
Łaukosarga - mityczny Pan Strzeg±cy Pól i Zbó¿.
majdan - dziedziniec wewn±trz pruskiego grodu.
Mirgiafowie - literacka rodzina bartników, posiadaj±ca du¿± pasiekê i
wyrabiaj±ca miód dla mieszkañców osady Truso.
Mjornill - stary wiking bior±cy udział w wyprawie Fjalarda, wyłowiony z morza
przez drakkar "Wê¿owa Głowa", zmarł podczas powrotnej ¿eglugi i został spalony,
a prochy wrzucone do morza.
Mokajmy - gród na trasie Szlaku Bursztynowego, nieopodal ¦wiêtego Gaju.
Montowie - pruska rodzina słyn±ca z waleczno¶ci i dalekich wypraw na czele
Natangów z Golêdami i Sudowami.
M¶cigniew - postaæ literacka, dzielny woj pruski opiewany przez skalda Jaromira
Muspellheim - mityczne ciepłe wiatry topi±ce lodowce.
Nameda - literacka postaæ córki Kriwe, ¿ona wikinga Ulfa.
Niflheim - mityczna czelu¶æ otchłani.
nixam - mityczny bo¿ek wodny, opiekun ¿eglarzy.
Njorda - wiatr mityczny, sprzyjaj±cy ¿eglarzom i rybakom.
Nobiles - pruscy mo¿nowładcy i przywódcy rodowi.
Nunataki - ¶nie¿ne góry w Islandii.
Occopirma - jeden z naczelnych bogów pruskich przedstawiaj±cy Saturna,
ówczesnego boga nieba i ziemi.
Odyn - pierwszy z bogów, syn Bura i Bestii, bóg wojny.
Olaf - postaæ literacka, syn bogatego s±siada zakochany w Ranghildzie wybrał
siê w podró¿, aby zasłu¿yæ na jej miło¶æ, a potem oddał za ni± ¿ycie.
Pergrubi - mityczny Pan Przesilenia Wiosennego i Odradzaj±cej siê Ro¶linno¶ci.
Perkun - mityczny bóg łyskania, d¿d¿u i gromu
Plac Wiecowy - miejsce obrad i podejmowania wa¿nych decyzji.
Potrimpos - mityczny władca rzek, ¼ródeł i deszczu.
Puszait - mityczny Stra¿nik Drzew.
Radosława - postaæ literacka, ¿ona Radogosta z rodziny rzemie¶lniczej tkaczy.
Radziwoj -postaæ literacka,mocarny bramkarz z Mokajmów.
Ragnar - postaæ literacka ojca rodziny rybaków, uprawiaj±cych rybołówstwo na
jeziorze Dru¿no wraz z synami Egilem i Leifem oraz córk± Ranghild± i ¿on± Towe.
rebab - instrument strunowy z długim smyczkiem, na którym wygrywał swoje
pie¶ni bard Sven Siwobrody.
Roxana - ksiê¿niczka perska, kochanka Swena Siwobrodego.
Eryk Rudobrody - postaæ literacka, normañski pirat, pogromca Budoraju.
runy - pismo wikingów ryte na kamiennych tablicach.
samtis - drewniana ły¿ka obrzêdowa.
Sigrid - postaæ literacka, córka Thora, zielarka i kolekcjonerka runowych tablic.
Skadi - mityczna ¿ona Njorda, opiekunka brzemiennych kobiet i kochanków.
skald - ¶redniowieczny pie¶niarz skandynawski opiewaj±cy w sagach
bohaterskie czyny wikingów.
Sven Siwobrody - postaæ literacka, wytrawny ¿eglarz, muzyk i miejscowy bard
opiewaj±cy bohaterskie czyny wikingów.
Synowie Montów - postacie literackie, Tolimir. Wszebor, ¯egota i Przecław,
uczestnicy wy¶cigów konnych.
Synowie Północy - plemiona nordyckie, przewa¿nie z krajów skandynawskich.
¦wiêtosława - postaæ literacka, druga córka kapłana Kriwe, zrodzona z jego
wielkiej miło¶ci do Dobiegniewy.
¦wiêty Gaj - miejscowo¶æ, gdzie prawdopodobnie został ¶ciêty ¶w. Wojciech.
tanbur - instrument perkusyjny do wystukiwania na nim rytmu rêk±.
Tabl - arabski bêben u¿ywany przez Swena Siwobrodego.
Thardf ¦miały - słynny wiking, bior±cy udział w ataku na klasztor Lindis Harne.
Thor - mityczny bóg grzmotów i burzy.
Tolimir - postaæ literacka, najlepszy gracz w piłkê z Mokajmów.
tulisze i ligasze - wêdrowni kapłani pruscy.
Truso - osada i port na pograniczu słowiañsko-estyjskim, do którego pod koniec
IX wieku dopłyn±ł Wulfstan.
Ulf - literacka postaæ wikinga, mê¿a Namedy.
Walhalla - siedziba dusz wybranych wojowników, nad któr± panuje Odyn.
Walkirie - dziewice wojowniczki, zabieraj± do Walhalii poległych wojowników.
Wanowie - w mitologii skandynawskiej władcy wiatru, burzy i ognia.
Wieland - mityczna boska kraina elfów, trollów i zwergów.
wikingowie - normañscy rozbójnicy morscy, podejmuj±cy w VIII-XI wieku na
długich i w±skich łodziach dalekie wyprawy łupie¿cze do krajów zachodniej i
wschodniej Europy.
Witan Wojbor - postaæ literacka, miejscowy garncarz.
Wojbor - postaæ literacka, jeden z atakuj±cych w grze chłopców.
Wszerada - postaæ literacka, sêdzia w grze pruskich chłopców.
Ymir - w mitologii skandynawskiej olbrzym, który wyłonił siê z topniej±cych
lodów Niflheimu, ojciec lodowych gigantów Thurusów.
Zalew Estyjski - obecnie Zalew Wi¶lany w innych obszarach hydrograficznych
¯uław Elbl±skich.
¯emina - bogini ziemi i wszystkiego co siê na niej rodzi, ¿yje i umiera.
Contents Copyright (c) 2000-2005 by Mariusz Agnosiewicz
Programming Copyright (c) 2001-2005 Michał Przech
Design & Graphics Copyright (c) 2002 Ailinon
Autorem tej witryny jest Michał Przech/MIkO Soft, zwany ni¿ej Autorem.
Wła¶cicielem witryny s± Mariusz Agnosiewicz oraz Autor.
¯adana czê¶æ niniejszych opracowañ nie mo¿e byæ wykorzystywana w celach
komercyjnych, bez uprzedniej pisemnej zgody Wła¶ciciela, który zastrzega sobie
niniejszym wszelkie prawa, przewidzaiane w przepisach szczególnych, oraz zgodnie
z prawem cywilnym i handlowym, w szczególno¶ci z tytułu praw autorskich,
wynalazczych, znaków towarowych do tej witryny i jakiejkolwiek ich czê¶ci.
Wszystkie strony tego serwisu, wliczaj±c w to strukturê podkatalogów, skrypty
JavaScript oraz inne programy komputerowe, zostały wytworzone i s±
administrowane przez Autora. Stanowi± one wył±czn± własno¶æ Wła¶ciciela.
Wła¶ciciel zastrzega sobie prawo do okresowych modyfikacji zawarto¶ci tej witryny
oraz niniejszych Praw Autorskich bez uprzedniego powiadomienia. Je¿eli nie
akceptujesz tej polityki mo¿esz nie odwiedzaæ tej witryny i nie korzystaæ z jej
zasobów.
Informacje zawarte na tej witrynie przeznaczone s± do u¿ytku prywatnego osób
odwiedzaj±cych te strony. Mo¿na je pobieraæ, drukowaæ i przegl±daæ jedynie w
celach informacyjnych, to znaczy bez czerpania z tego tytułu korzy¶ci finansowych
lub pobierania wynagrodzenia w dowolej formie. Modyfikacja zawarto¶ci stron oraz
skryptów jest zabroniona. Niniejszym udziela sie zgody na swobodne kopiowanie
dokumentów serwisu Racjonalista.pl tak w formie elektronicznej, jak i drukowanej,
w celach innych niz handlowe, z zachowaniem tej informacji.
Plik PDF, który czytasz, mo¿e byæ rozpowszechniany jedynie w formie oryginalnej,
w jakiej wystêpuje na witrynie.
Plik ten nie mo¿e byæ traktowany jako oficjalna lub oryginalna wersja tekstu, jaki
zawiera.
Tre¶æ tego zapisu stosuje siê do wersji zarówno polsko jak i angielskojêzycznych
serwisu pod domenami Racjonalista.pl, TheRationalist.org, TheRationalist.eu.org,
Neutrum.Racjonalista.pl oraz Neutrum.eu.org.
Wszelkie pytania proszê kierowaæ do info@racjonalista.pl
[ Pobierz całość w formacie PDF ]