f 117, plany modelarskie
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Nocny jastrząb, historia powstania samolotu i plany modelarskie
Wpisany przez Administrator
Niedziela, 27 Wrzesień 2009 21:58
Narodziny słynnego F-117A
Historia słynnego już dziś samolotu „niewidzialnego” dla radaru – Lockheed F 117A Nighthawk
(Nocny Jastrząb) swymi korzeniami sięga roku 1974, gdy Agencja ds. Zaawansowanych
Badawczych Projektów Obronnych DARPA (Defense Advanced Research Projects Agency)
zwróciła się do pięciu amerykańskich przedsiębiorstw przemysłu lotniczego z propozycją
przestudiowania możliwości opracowania samolotu myśliwskiego o obniżonym poziomie
wykrywalności przez radar. Firma Lockheed Corporation, która ostanie prace nad samolotami
myśliwskimi, a dokładniej rzecz biorąc nad myśliwcem F-104 Starfighter, zakończyła 10 lat
wcześniej, nie została zaproszona do udziału w tych pracach.
Na początku 1975 roku wieści o nieutajnionym jeszcze wówczas projekcie agencji DARPA
dotarły do uszu inżynierów z ośrodka Lockeed Advanced Development projects (ADP) znanego
lepiej pod nazwą Skunk Works. Ta niewielka pod względem liczebności personelu część
zakładów Lockeed Corporation w Burbank w stanie Kalifornia od lat zajmowała się najbardziej
zaawansowanymi projektami w dziedzinie najnowocześniejszych technologii lotniczych,
realizowanymi w warunkach ścisłej tajemnicy. Uzyskiwanie zmniejszonej wykrywalności
samolotu przy użyciu środków radiolokacyjnych przez długie lata stanowiło priorytetowy
kierunek badań ośrodka ADP. Inżynierowie Skunk Works odnieśli rónież niemałe sukcesy,
zarówno w dziedzinie nadania płatowcowi odpowiedzialnego kształtu, jak i wykorzystaniu przy
jego konstruowaniu materiałów pochłaniających promieniowanie mikrofalowe. Ben R.Rich,
wówczas zastępca Clarence L. „Kelly” Johnsona (założyciela i szefa zakładów Skunk Works),
który wkrótce zastąpił go na stanowisku kierownika ADP, lepiej niż ktokolwiek inny wiedział, że
doświadczenie Lockeeda w dziedzinie technologii stealth (w j.ang. dyskretnie – określenie
samolotów niewidzialnych dla radaru) zdobyte przy konstruowaniu naddźwiękowego samolotu
rozpoznawczego SR-71 Blackbird pozwoli na skonstruowanie dokładnie tego o co chodzi
agencji DARPA. Rich i Johnson uzyskali od Centralnej Agencji Wywiadowczej pisemną zgodę
na przedyskutowanie charakterystyk niskiej obserwowalności samolotu SR-71 w petycji o
włączenie firmy Lockheed od nowego projektu. Kluczem w podejściu Lockeeda do problemu
skonstruowaniu samolotu stealth stały się prace inżyniera Denysa Overholsera – specjalisty w
dziedzinie oprogramowania komputerów i matematyka Billa Schroedera, autorów programu
komputerowego o nazwie ECHO I, który dla projektantów myśliwca stealth stał się tym samym,
czym dla badaczy starożytnego Egiptu słynny kamień z Rosetty pozwalający na odczytywanie
hieroglifów. Program ECHO I zrodził się z twórczej dociekliwości Schroedera, który postanowił
wnikliwie przyjrzeć się równaniom matematycznym opracowanym sto lat wcześniej przez
1 / 4
Nocny jastrząb, historia powstania samolotu i plany modelarskie
Wpisany przez Administrator
Niedziela, 27 Wrzesień 2009 21:58
szkockiego fizyka Jamesa Clerka Maxwella i uzupełnionym na przełomie stuleci przez
niemieckiego eksperta w dziedzinie elektromagnetyzmu Arnolda Johannesa Sommerfelda.
Obliczenia dokonane za pomocą tych równań pozwalają określić sposób w jaki dana
konfiguracja geometryczna rozproszy lub odbije promieniowanie elektromagnetyczne. Rosyjski
fizyk Piotr Ufimciew posunął te prace o krok dalej, opracowując uproszczone podejście,
koncentrujące się na zjawiskach elektromagnetycznych powstających na krawędziach kształtów
geometrycznych. Równania Maxwella, Somerfelda i Ufimciewa były dostępne dla każdego, ale
mało kto uważał, że mogą one znaleźć zastosowanie dla czegokolwiek więcej jak tylko prostych
form geometrycznych.
W programie myśliwca Stealth realizowanym przez Lockheeda przełomowym elementem stała
się koncepcja Schroedera polegająca na tym, aby złożony kształt tradycyjnego samolotu
zastąpić skończonym zestawem dwuwymiarowych powierzchni, które mogłyby być w sposób
racjonalny poddane obliczeniom. W wyniku powstał trójwymiarowy projekt samolotu złożonego,
nie jak zwykle, z gładkich, elegancko wyoblonych powierzchni, ale ze zbioru płaskich paneli.
Schroeder stwierdził, że używając grup trójkątnych płaskich paneli poszycia do uformowania
powierzchni, ale ze zbioru płaskich paneli. Schroeder stwierdził, że używając grup trójkątnych
płaskich paneli poszycia do uformowania powierzchni samolotu, liczba indywidualnych obliczeń
odbić fal radarowych ulegnie zmniejszeniu do rozsądnej wartości. Jeśli więc każda płaska
powierzchnia mogłaby zostać nachylona pod takim kątem, aby wiązka fal
elektromagnetycznych odbiła się w kierunku innym niż ten, z którego nadbiegła i jeżeli tak
skomponowana bryła geometryczna wciąż była w stanie wytworzyć sile nośną, wówczas
uzyskanie samolotu stealth stałoby się rzeczywistością. Kierownictwo Skunk Works, chcąc
koniecznie włączyć się do konkursu na myśliwiec stealth, zwróciło się do zespołu Overholera o
jak najszybsze opracowanie programu komputerowego dla obliczenia tzw. Przekroju
radarowego RCS (w j.ang. Radar Cross Section) samolotu o kształcie zaproponowanym przez
Schroedera. Programiści Overholsera stworzyli bardzo pomysłowy system przewidywania tego,
jak płatowiec zbudowany z płaskich, trójkątnych płyt „widziany” będzie przez stację
radio-lokacyjna. Tak w ciągu zaledwie pięciu tygodni narodził się program ECHO I.
Dla doświadczalnego sprawdzenia trafności obliczeń teoretycznych w zakładzie badań
elektromagnetycznych Skunk Works w Burbank zbudowano prosty, wyidealizowany model o
zaproponowanym przez teoretyków kształcie, który zyskał sobie niezbyt eleganckie przezwisko
„Hopeless Diamond” (w j.ang. „Beznadziejny Diament”). Jego przekrój radarowy RCS okazał się
być znacznie mniejszy od RCS wszystkich modeli konstrukcji lotniczych opracowanych dotąd w
firmie Lockheed. Program myśliwca stealth finansowany przez agencję DARPA otrzymał
kryptonim Have Blue. Firma Lockheed została oficjalnie włączona do tego programu, a w
2 / 4
Nocny jastrząb, historia powstania samolotu i plany modelarskie
Wpisany przez Administrator
Niedziela, 27 Wrzesień 2009 21:58
kwietniu 1976 roku wybrana spośród dwóch konkurentów (drugim była firma Northtop) na
realizatora dalszych faz projektu. Nieutajniony dotąd projekt zdominowanej przez cywilnych
specjalistów agencji DARPA został od tej pory utajniony, a patronat nad nim przejęło Biuro
Projektów Specjalnych (Special Projects Office) kierowane przez oficerów US Air Force.
Pierwszym etapem programu Have Blue realizowanego w zakładach Skunk Works stało się
zbudowanie dwóch prototypów mających na celu zademonstrowanie w praktyce opracowanej
technologii oznaczonych XST (eXperimental Stealth Technology). Samoloty te, mniejsze o ok.
40 % od przyszłych F-117A były napędzane dwoma silnikami odrzutowymi General Electric CJ
610 o ciągu 2x11,12 - 12,46 kN. XST miał podobny kształt do F-117a z wyjątkiem usterzenia
pionowego złożonego z dwóch stateczników nachylonych w kierunku osi podłużnej samolotu.
Prototyp XST miał rozpiętość skrzydeł wynoszącą 6,86 m, długość 11,58 m, wysokość 2,29 m,
maks. masę startową 5443 kg . Skrzydła charakteryzowały się skosem 72o 30’. Oszklenie
kabiny składało się z czterech płaskich szyb. Pierwszy XST wystartował do pierwszego lotu z
tajnej bazy USAF na wyschniętym dnie słonego jeziora Gromm Lake w stanie Nevada w
grudniu 1977 roku pilotowany przez Williama C.Parka. Oba prototypy odegrały bardzo ważną
rolę w programie myśliwca stealth. Spotkał je jednak smutny los: pierwszy rozbił się w maju
1978 roku, drugi zaś 1980 na poligonie Tonapah Test Range.
W czerwcu 1981 roku, około 30 miesięcy po rozpoczęciu realizacji programu Senior Trend
pierwszy –117A, nazywany Aircraft 780 (od końcówki numeru seryjnego) lub Ship One,
wystartował do pierwszego lotu pilotowany przez pilota doświadczalnego wytwórni Lockheed
Hala Farleya. Początkowo Aircraft 780 pomalowany był w barwy kamuflażu pustynnego
złożonego z nieregularnych plam w odcieniach brązu i szarości. Większość prób w locie
odbywało się w dzień i chodziło o to, by ukryć „kanciasty” kształt samolotu przed wścibskimi
obiektywami radzieckich satelitów zwiadowczych. Żaden z późniejszych F-117a nie był
pomalowany w ten sposób. Wkrótce potem postanowiono, że wszystkie F-117a używane w
programie prób pomalowane będą jednolicie na kolor jasnoszary. Kolejno nadeszło zarządzenie
dowódcy Tactical Air Command USAF o jednolitym malowaniu wszystkich samolotów czarną
farbą matową.
Początkowo planowano wyprodukowanie 100 egzemplarzy F-117A, jednak ostatecznie US Air
Force zamówiły 59 samolotów, które otrzymały numery seryjne od 80-0785 do 88-07843. Już w
trakcie produkcji pierwszych samolotów seryjnych, w październiku 1979 roku, dowództwo
Tactical Air Command powierzyło pułkownikowi Bobowi Jacksonowi zorganizowanie pierwszej
jednostki US Air Force wyposażonej w myśliwce stealth. Jego podstawową zasadą, którą
kierował się przy selekcji kandydatów na pilotów F-117a, był wybór lotników charakteryzujących
się nie tylko doświadczeniem, ale również dojrzałością.
3 / 4
Nocny jastrząb, historia powstania samolotu i plany modelarskie
Wpisany przez Administrator
Niedziela, 27 Wrzesień 2009 21:58
baza nowej jednostki TONOPACH w stanie Nevasa znajdowała się na pustyni, w odległości 225
oczesne radary, jednak swoją sylwetką
- F-117 A
4 / 4
Głównymi kandydatami byli oficerowie w stopniu majora lub kapitana posiadający duże
doświadczenie zarówno w wykonywaniu lotów o charakterze myśliwskim, jak i szturmowym.
F-4 Phantom II, F-15 Eagle, F-111, A-7 Corsair II oraz A-10 Thunderbolt. W październiku w
1979 roku oficjalnie aktywowano 4450 Grupę Taktyczną tzw. „4450th Tactical Group”. Tajna
Selekcjonowano pilotów latających poprzednio na następujących typach samolotów bojowych:
km na północny zachód od Las Vegas. Dopiero w 1983 roku grupa 4450th uzyskała wstępną
gotowość operacyjną. Osoby związane z programem F-117 zaczęły używać w odniesieniu do
nowych samolotów określenia „Nightawk” czyli Nocny jastrząb.
budzi refleksję i podziw u miłośników lotnictwa.
Plany modelu:
- plik spakowany zipem z planami F-117(461 kb)gif
[ Pobierz całość w formacie PDF ]