erc'10 rozdział 6, Ratownictwo, wytyczne resuscytacji
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Zaawansowane zabiegi resuscytacyjne
u dzieci
6
Dominique Biarent
a,
*
, Robert Bingham
b
, Christoph Eich
c
, Jesús López-Herce
d
, Ian Maconochie
e
,
Antonio Rodríguez-Núñez
f
, omas Rajka
g
, David Zideman
h
a
Paediatric Intensive Care, Hôpital Universitaire des Enfants, 15 av JJ Crocq, Brussels, Belgium
b
Great Ormond Street Hospital for Children, London, UK
c
Zentrum Anaesthesiologie, Rettungs-und Intensivmedizin, Universitätsmedizin Göttingen, Robert-Koch-Str. 40, D-37075 Göttingen, Germany
d
Pediatric Intensive Care Department, Hospital General Universitario Gregorio Marañón, Complutense University of Madrid, Madrid, Spain
e
St Mary’s Hospital, Imperial College Healthcare NHS Trust, London, UK
f
University of Santiago de Compostela FEAS, Pediatric Emergency and Critical Care Division, Pediatric Area Hospital Clinico Universitario de Santiago de
Compostela, 15706 Santiago de Compostela, Spain
g
Oslo University Hospital, Kirkeveien, Oslo, Norway
h
Imperial College Healthcare NHS Trust, London, UK
Wstęp
Podsumowanie zmian w stosunku
do Wytycznych 2005
Poniższe wytyczne dotyczące zabiegów resuscytacyjnych
u dzieci oparte są na dwóch głównych regułach: 1) częstość
występowania krytycznych stanów zagrożenia życia, szcze-
gólnie zatrzymania krążenia oraz urazów u dzieci jest znacz-
nie mniejsza niż u osób dorosłych; 2) większość stanów na-
głych u pacjentów pediatrycznych jest początkowo zaopa-
trywana przez osoby, które nie specjalizują się w resuscytacji
dzieci i które mają ograniczone doświadczenie w postępo-
waniu z dzieckiem w stanie zagrożenia życia. Z tych powo-
dów wytyczne dotyczące zabiegów resuscytacyjnych u dzie-
ci muszą być oparte na najlepszych, dostępnych dowodach
naukowych, ale także cechować się prostotą i łatwością za-
stosowania. Ostatecznie, międzynarodowe wytyczne muszą
uznać różne warianty struktur ratownictwa medycznego za-
równo narodowe, jak i lokalne, dopuszczając, jeśli zaistnieje
taka konieczność, możliwość dostosowania ich do istnieją-
cych warunków.
Wprowadzenie zmian w wytycznych było odpowiedzią na
nowe przekonywające dowody naukowe. Celem twórców
było także ułatwienie uczenia się i zapamiętywania nowych
wytycznych. Tak jak poprzednio, nadal brak jest przekony-
wających dowodów naukowych dotyczących resuscytacji
dzieci. Dlatego też, aby ułatwić i pomóc w rozpowszechnia-
niu i wdrażaniu wytycznych PLS, zmiany zostały wprowa-
dzone tylko na podstawie nowych, wysokiej jakości dowodów
naukowych lub w celu zapewnienia zgodności z wytyczny-
mi stosowanymi u osób dorosłych. Głównym tematem ba-
dań pozostaje nadal możliwość zastosowania tych samych
wytycznych u dorosłych i dzieci. Główne zmiany w wytycz-
nych dotyczą następujących zagadnień:
Rozpoznawanie zatrzymania krążenia
Personel medyczny nie jest w stanie w sposób wiarygod-
ny stwierdzić obecność lub brak tętna u niemowląt i u dzie-
ci w czasie krótszym niż 10 sekund
12,13
. Dlatego też badanie
tętna nie może być jedynym wyznacznikiem określającym
zatrzymanie krążenia i konieczność wykonywania uciśnięć
klatki piersiowej. Jeśli poszkodowany nie reaguje, nie od-
dycha prawidłowo i nie ma żadnych oznak życia, ratowni-
cy przedmedyczni powinni rozpocząć RKO. Personel me-
dyczny powinien poszukiwać oznak krążenia oraz jeśli po-
siada doświadczenie w tej technice, może dodać badanie
tętna do metod rozpoznania zatrzymania krążenia i podję-
cia decyzji o tym, czy powinno się rozpocząć uciśnięcia klat-
ki piersiowej czy też nie. Decyzję o rozpoczęciu RKO nale-
ży podjąć w czasie krótszym niż 10 sekund. W zależności
od wieku dziecka tętno można sprawdzać na tętnicy szyj-
nej (dzieci), ramiennej (niemowlęta) lub udowej (dzieci i nie-
mowlęta)
14,15
.
Proces powstawania wytycznych
Europejska Rada Resuscytacji (ERC) wydała wytyczne do-
tyczące zabiegów resuscytacyjnych u dzieci (PLS) w 1994,
1998, 2000 i 2005 roku
1–5
. Ostatnie dwie publikacje były
oparte na International Consensus of Science opracowanym
przez International Liaison Committee on Resuscitation
(ILCOR)
6-8
. Ta metoda została ponownie użyta w latach
2009/2010 i dała w rezultacie Consensus on Science with
Treatment Recommendation (CoSTR), który został rów-
nocześnie opublikowany w
Resuscitation, Circulation
i
Pedia-
trics
9,10
. Grupa robocza PLS przy ERC pracowała nad wy-
tycznymi ERC PLS opartymi na CoSTR 2010 roku i do-
datkowej, uzupełniającej literaturze naukowej. Wytyczne
dotyczące resuscytacji noworodków zostały opisane w roz-
dziale 7
11
.
Stosunek uciśnięć do wentylacji
Stosunek uciśnięć klatki piersiowej do wentylacji
(
Compression Ventilation
– CV ) stosowany w resuscytacji
dzieci powinien zależeć od liczby ratowników obecnych na
miejscu zdarzenie (jeden lub więcej)
16
. Ratownicy przedme-
* Correspondingauthor.
E-mail: dominique.biarent@huderf.be (D. Biarent).
www.erc.edu
Wytyczne resuscytacji 2010
www.prc.krakow.pl
182
D. Biarent, R. Bingham, Ch. Eich, J. López-Herce, I. Maconochie, A. Rodríguez-Núñez, Th. Rajka, D. Zideman
dyczni, którzy zazwyczaj uczą się technik resuscytacji wyko-
nywanej przez jedną osobę, powinni być szkoleni w prowa-
dzeniu resuscytacji w stosunku 30 uciśnięć do 2 oddechów
ratowniczych. Jest on taki sam jak u osób dorosłych i daje
możliwość, że każda osoba przeszkolona w BLS będzie
w stanie resuscytować dziecko po przekazaniu tylko nie-
wielkiej ilości dodatkowych informacji. Ratownicy z obo-
wiązkiem udzielenia pomocy powinni być uczeni stosun-
ku 15 : 2, ponieważ skuteczność tej metody została potwier-
dzona w badaniach na zwierzętach oraz na manekinach
17–21
.
Ta ostatnia grupa, w której zwykle znajdują się pracowni-
cy ochrony zdrowia, powinna otrzymać rozszerzone szkole-
nie ukierunkowane ściśle na resuscytację dzieci. Zatraci się
prostotę szkolenia z zakresu resuscytacji, jeśli stosunek uci-
śnięć do wentylacji będzie uzależniony od tego, czy obecny
jest jeden, dwóch czy więcej ratowników. Niemniej jednak
osoby z obowiązkiem udzielenia pomocy mogą używać sto-
sunku uciśnięć do wentylacji 30 : 2, jeśli są same, szczegól-
nie gdy nie osiągają wystarczającej liczby uciśnięć na minutę
z powodu trudności w naprzemiennym wykonywaniu wen-
tylacji i uciśnięć. Wentylacja pozostaje ważnym elementem
RKO w zatrzymaniu krążenia spowodowanym asfi ksją
22
.
Tym niemniej ratownicy, którzy nie są w stanie lub nie chcą
prowadzić wentylacji metodą usta–usta, powinni być zachę-
cani do wdrożenia resuscytacji polegającej jedynie na uci-
skaniu klatki piersiowej.
życia
34
. Niemniej jednak, jeśli istnieje prawdopodobieństwo,
że AED będzie użyte u dzieci, osoba kupująca AED powin-
na sprawdzić, czy funkcjonowanie konkretnego modelu zo-
stało sprawdzone na okoliczność rozpoznawania dziecięcych
zaburzeń rytmu. Obecnie wielu producentów dostarcza za-
projektowane specjalnie dla pacjentów pediatrycznych elek-
trody samoprzylepne lub oprogramowanie, które zapewniają
standardową redukcję energii dostarczanej przez urządzenie
do wartości 50–75 J
35
i takie modele są rekomendowane dla
dzieci pomiędzy 1. a 8. rokiem życia
36,37
. Jeśli brak jest możli-
wości wykonania defi brylacji zmniejszoną wartością energii
lub urządzenie nie ma dostępnej funkcji manualnej reduk-
cji energii, można zastosować AED używane dla osób doro-
słych u dzieci powyżej 1. roku życia
38
. Dowody wspierające
zastosowanie AED u dzieci poniżej 1. roku życia ograniczo-
ne są do pojedynczych doniesień klinicznych
39,40
. Częstość
występowania rytmów do defi brylacji u niemowląt jest bar-
dzo mała, z wyjątkiem sytuacji kiedy przyczyną zatrzymania
krążenia jest choroba serca
41-43
. W tych rzadkich sytuacjach
stosunek korzyści do możliwych powikłań może się prze-
chylać na stronę korzyści i należy wówczas rozważyć zasto-
sowanie AED (preferowana jest redukcja energii).
Defibrylatory manualne
Nadal zalecane jest leczenie za pomocą natychmiasto-
wej defi brylacji w przypadku rozpoznania zatrzymania krą-
żenia u dzieci w mechanizmie migotania komór (VF) lub
w częstoskurczu komorowym bez tętna (VT). W zaawanso-
wanych zabiegach resuscytacyjnych u osób dorosłych (ALS)
zalecane jest wykonanie pojedynczego wyładowania a na-
stępnie natychmiastowe podjęcie RKO bez sprawdzania tęt-
na lub zapisu rytmu na monitorze (zob. rozdział 4)
44-47
. Aby
zminimalizować czas bez przepływu krwi, uciśnięcia klatki
piersiowej powinny być kontynuowane podczas przyłożenia
i ładowania łyżek defi brylatora lub elektrod samoprzylep-
nych (jeśli pozwala na to rozmiar klatki piersiowej dziecka).
W momencie gdy defi brylator jest naładowany, uciśnięcia
klatki piersiowej należy na krótko przerwać, aby wykonać
defi brylację. Nie jest znana optymalna wartość energii de-
fi brylacji u dzieci zapewniająca bezpieczeństwo i skutecz-
ność wyładowania, jednak badania na modelach zwierzę-
cych oraz doniesienia na podstawie nielicznych serii przy-
padków klinicznych pokazują, że wartości energii większe
od 4 J/kg są odpowiednie dla wykonania skutecznej defi bry-
lacji bez istotnych skutków ubocznych
29,37,48,49
. Badania kli-
niczne dowodzą, że dawka 2 J/kg w większości przypadków
jest niewystarczająca
13,42,50
. Wyładowanie dwufazowe jest tak
samo efektywne jak jednofazowe, a wywołuje mniej podefi -
brylacyjnych dysfunkcji w miokardium
36,37,49,51-53
.
Dlatego, aby uprościć i ujednolicić postępowanie w BLS
i ALS u dorosłych i dzieci, zaleca się stosowanie pojedyn-
czych wyładowań niewzrastającą energią 4 J/kg w przypad-
ku wykonywania defi brylacji u dzieci (preferowane są defi -
brylatory dwufazowe, lecz jednofazowe są również akcepto-
walne). Należy używać łyżek defi brylatora w największym
rozmiarze lub elektrod samoprzylepnych, które pasują do
rozmiaru klatki piersiowej niemowlęcia lub dziecka, w po-
zycji przednio-bocznej lub przednio-tylnej. Istotne jest, aby
łyżki lub elektrody nie dotykały jedna drugiej
13
.
6
Jakość RKO
Technika uciśnięć klatki piersiowej u niemowląt zaleca
stosowanie uciśnięć opuszkami dwóch palców w przypad-
ku resuscytacji wykonywanej przez jednego ratownika oraz
techniki dwóch kciuków i dłoni obejmujących klatę pier-
siową niemowlęcia, gdy jest obecnych dwóch lub więcej ra-
towników
23-27
. U dzieci starszych można stosować uciśnię-
cia za pomocą jednej lub dwóch rąk w zależności od pre-
ferencji ratownika
28
. Należy kłaść nacisk na konieczność
osiągnięcia odpowiedniej głębokości uciśnięć: co najmniej
na jedną trzecią wymiaru przednio-tylnego klatki piersio-
wej u wszystkich dzieci (tzn. ok. 4 cm u niemowląt i ok.
5 cm u dzieci). Należy również zwrócić uwagę na całkowi-
tą relaksację klatki piersiowej po fazie uciśnięcia. Uciskanie
klatki piersiowej powinno być wykonywane z jak najmniej-
szą liczbą przerw, aby zminimalizować czas bez przepływu
krwi. Zarówno dla niemowląt, jak i dla dzieci częstotliwość
uciśnięć powinna wynosić co najmniej 100/min, jednak nie
więcej niż 120/min.
Defibrylacja
Automatyczne defibrylatory zewnętrzne
Opisane w literaturze fachowej pojedyncze przypad-
ki kliniczne wskazują na fakt, że zastosowanie automatycz-
nych defi brylatorów zewnętrznych (AED) u dzieci powyżej
pierwszego roku życia jest skuteczne i bezpieczne
29,30
. Auto-
matyczne defi brylatory zewnętrzne potrafi ą prawidłowo zi-
dentyfi kować zaburzenia rytmu u dzieci i jest niezwykle mało
prawdopodobne, aby zaleciły wykonanie defi brylacji w przy-
padku, gdy jest ona niewskazana
31-33
. Tym samym wskaza-
ne jest stosowanie AED u dzieci powyżej pierwszego roku
www.erc.edu
Wytyczne resuscytacji 2010
www.prc.krakow.pl
Zaawansowane zabiegi resuscytacyjne u dzieci
183
Drogi oddechowe
wieku, poniżej której stosuje się wytyczne dla pacjentów pe-
diatrycznych. Jeśli ratownicy uważają, że osoba poszkodowa-
na jest dzieckiem, powinni stosować algorytmy pediatryczne.
Jeżeli zaś ta opinia będzie błędna i poszkodowany okaże się
młodym dorosłym, ryzyko związane z podjętą decyzją będzie
niewielkie, ponieważ – jak pokazały badania nad etiologią za-
trzymania krążenia – model pediatryczny zatrzymania krą-
żenia obowiązuje aż do wczesnego okresu dojrzałości
54
.
Rurki z mankietem uszczelniającym
Rurki z mankietem uszczelniającym mogą być bez-
piecznie stosowane u niemowląt i małych dzieci. Rozmiar
powinien być dobrany na podstawie obowiązującego wzoru.
Ucisk chrząstki pierścieniowatej
Bezpieczeństwo oraz korzyści wynikające z zastosowa-
nia ucisku chrząstki pierścieniowatej w czasie intubacji nie są
do końca jasne. Dlatego też ucisk na chrząstkę powinien być
modyfi kowany lub przerwany, jeśli uniemożliwia wentylację
lub wydłuża czas i zmniejsza łatwość wykonania intubacji.
A. Podstawowe zabiegi resuscytacyjne u dzieci
Kolejność postępowania
Ratownicy, którzy byli uczeni algorytmu BLS dla osób
dorosłych oraz nie mają specjalistycznej wiedzy na temat re-
suscytacji dzieci, mogą używać sekwencji postępowania jak
u osób dorosłych, ponieważ przeżywalność będzie niższa, jeśli
nie podejmą żadnych działań. Osoby bez wykształcenia me-
dycznego, które chcą się nauczyć resuscytacji pediatrycznej
w związku z tym, że ich praca jest związana z ponoszeniem
odpowiedzialności za dzieci (np.: nauczyciele, pielęgniarki
szkolne, ratownicy wodni), należy uczyć, iż preferowana jest
modyfi kacja BLS dla osób dorosłych polegająca na wykona-
niu pięciu początkowych oddechów ratowniczych, a następnie
prowadzeniu RKO przez około 1 minutę przed udaniem się
po pomoc (patrz algorytm BLS dla osób dorosłych).
Kapnometria
Monitorowanie końcowowydechowego dwutlenku wę-
gla (CO
2
), najlepiej za pomocą kapnografi i, jest przydatne
w potwierdzeniu prawidłowego położenia rurki intubacyjnej
oraz zalecane podczas RKO, ponieważ pomaga ocenić i zop-
tymalizować jakość prowadzonej resuscytacji.
Dobór stężenia tlenu w mieszaninie oddechowej
Wobec rosnącej liczby dowodów na potencjalną szko-
dliwość hiperoksji po zatrzymaniu krążenia należy od mo-
mentu przywrócenia spontanicznego krążenia kontrolować
wdechowe stężenie, aby zmniejszyć ryzyko hiperoksemii.
Podstawowe zabiegi resuscytacyjne
u dzieci dla osób z obowiązkiem
udzielenia pomocy
Systemy wczesnego reagowania
Wdrożenie systemów wczesnego reagowania w warun-
kach oddziałów pediatrycznych może zmniejszyć częstość
występowania zatrzymań krążenia i oddychania oraz śmier-
telność wewnątrzszpitalną.
6
Nowe zagadnienia
Nowe zagadnienia poruszone w Wytycznych 2010
obejmują postępowanie w patologiach kanałów jonowych
(tzn. znaczenie wykonywania sekcji oraz w następnej kolej-
ności wykonywanie testów wśród członków rodziny) i nie-
których sytuacjach szczególnych: urazach, korekcji serca jed-
nokomorowego przed i po pierwszym etapie, korekcji meto-
dą Fontana, nadciśnieniu płucnym.
Terminologia
W poniższym tekście rodzaj męski obejmuje także rodzaj
żeński oraz nijaki, a termin dziecko odnosi się zarówno do
niemowląt, jak i dzieci, chyba że zaznaczono inaczej. Okre-
ślenie
świeżorodek
(
newly born
) odnosi się do noworodka za-
raz po urodzeniu.
Noworodek
oznacza dziecko do 4. tygo-
dnia życia.
Niemowlę
to dziecko poniżej pierwszego roku
życia, a termin
dziecko
odnosi się do dzieci pomiędzy pierw-
szym rokiem życia a początkiem okresu pokwitania. Od okre-
su pokwitania dzieci określa się jako
nastolatki
, dla których
można używać algorytmów stosowanych u osób dorosłych.
Ponadto konieczne jest odróżnienie niemowlęcia i starsze-
go dziecka, ponieważ istnieje kilka istotnych różnic w od-
niesieniu do diagnostyki i wykonywanych interwencji w obu
tych grupach. Początek pokwitania, który jest fi zjologicznym
końcem dzieciństwa, jest najbardziej logiczną górną granicą
Po 1 min RKO zadzwoń pod 112 lub 999
albo wezwij zespół resuscytacyjny
Ryc. 6.1.
Algorytm podstawowych zabiegów resuscytacyjnych
u dzieci dla osób z obowiązkiem interwencji
www.erc.edu
Wytyczne resuscytacji 2010
www.prc.krakow.pl
184
D. Biarent, R. Bingham, Ch. Eich, J. López-Herce, I. Maconochie, A. Rodríguez-Núñez, Th. Rajka, D. Zideman
Poniższa sekwencja powinna być stosowana przez oso-
by z obowiązkiem udzielenia pomocy w sytuacjach zagroże-
nia życia u dzieci (zazwyczaj są to członkowie zespołów me-
dycznych) (ryc. 6.1).
1. Upewnij się, że jest bezpiecznie zarówno dla ciebie jak
i dla dziecka.
2. Sprawdź reakcję dziecka:
delikatnie potrząśnij dzieckiem i zapytaj głośno:
„Czy wszystko w porządku?”
3A. Jeśli dziecko odpowiada lub porusza się:
pozostaw dziecko w pozycji, w jakiej je zastałeś (pod
warunkiem że jest ona dla niego bezpieczna);
oceń jego stan i w razie potrzeby wezwij pomoc;
powtarzaj regularnie ocenę stanu ogólnego dziecka.
3B. Jeśli dziecko nie reaguje:
głośno wołaj o pomoc;
delikatnie odwróć dziecko na plecy;
udrożnij drogi oddechowe dziecka poprzez odchy-
lenie głowy do tyłu i uniesienie bródki w następu-
jący sposób:
umieść rękę na czole dziecka i delikatnie od-
chyl jego głowę ku tyłowi;
w tym samym czasie umieść opuszki palca (lub
palców) pod bródką dziecka i unieś ją. Nie na-
ciskaj na tkanki miękkie pod bródką, bo mo-
żesz spowodować niedrożność dróg oddecho-
wych;
jeśli wciąż masz trudności z udrożnieniem dróg
oddechowych, spróbuj metody wysunięcia żu-
chwy: połóż palce wskazujące obydwu rąk za
żuchwą dziecka po jej bokach i popchnij ją do
przodu.
Jeżeli podejrzewasz istnienie urazu okolicy szyi, sta-
raj się udrożnić drogi oddechowe, używając jedynie metody
wysunięcia żuchwy. Jeśli nadal jest to nieskuteczne, zastosuj
niewielkie odchylenie głowy do tyłu, do momentu aż drogi
oddechowe zostaną udrożnione.
4. Utrzymujac drożność dróg oddechowych, wzrokiem,
słuchem i dotykiem oceń, czy występują prawidłowe
oddechy poprzez przysunięcie swojej twarzy blisko twa-
rzy dziecka i obserwowania jego klatki piersiowej:
obserwuj
ruchy klatki piersiowej;
słuchaj
nad nosem i ustami dziecka szmerów od-
dechowych;
poczuj
ruch powietrza na swoim policzku.
W pierwszych kilku minutach po zatrzymaniu krążenia
dziecko może nabierać kilka wolnych, nieregularnych odde-
chów (
gasping
). Patrz, słuchaj i staraj się wyczuć oddech nie
dłużej niż 10 sekund, zanim podejmiesz decyzję. Jeśli masz
jakiekolwiek wątpliwości, czy dziecko oddycha prawidłowo,
postępuj tak, jakby oddech był nieprawidłowy.
5A. Jeśli dziecko oddycha prawidłowo:
ułóż dziecko w pozycji bezpiecznej (patrz dalej);
wyślij kogoś lub sam udaj się po pomoc – zadzwoń
pod lokalny numer ratunkowy aby wezwać karetkę;
sprawdzaj, czy oddech nadal występuje.
5B. Jeśli dziecko nie oddycha lub oddycha nieprawidłowo:
delikatnie usuń widoczne ciała obce mogące powo-
dować niedrożność dróg oddechowych;
wykonaj 5 pierwszych oddechów ratowniczych;
podczas wykonywania oddechów ratowniczych
zwróć uwagę na pojawienie się kaszlu lub odru-
chów z tylnej ściany gardła w odpowiedzi na twoje
działania; obecność lub brak tego typu reakcji sta-
nowi część oceny obecności oznak krążenia, która
zostanie opisana w dalszej części rozdziału.
Oddechy ratownicze u dziecka powyżej 1. roku życia
(ryc. 6.2):
zapewnij odchylenie głowy i uniesienie bródki;
kciukiem i palcem wskazującym ręki leżącej na
czole zaciśnij miękkie części nosa;
rozchyl usta dziecka, ale zapewnij uniesienie bródki;
nabierz powietrza, obejmij szczelnie swoimi usta-
mi usta dziecka, upewniając się, że nie ma przecie-
ku powietrza;
wykonajpowolnywydechdo ust dziecka trwający
ok. 1–1,5 sekundy, obserwując równocześnie uno-
szenie się klatki piersiowej;
utrzymując odchylenie głowy i uniesienie bródki
odsuń swoje usta od ust poszkodowanego i obser-
wuj, czy podczas wydechu opada klatka piersiowa;
ponownie nabierz powietrze i powtórz opisaną se-
kwencję pięć razy; oceń jakość oddechu, obserwu-
jąc klatkę piersiową dziecka: powinna się unosić
i opadać jak przy normalnym oddechu.
6
Ryc. 6.2.
Wentylacja usta–usta – dziecko
Oddechy ratownicze dla niemowląt (ryc. 6.3):
umieść głowę w pozycji neutralnej (kiedy niemowlę
leży na plecach, głowa jest zazwyczaj przygięta i może
wymagać niewielkiego odchylenia) i unieś bródkę,
nabierz powietrza, obejmij szczelnie swoimi ustami
usta i nos dziecka upewniając się, że nie ma prze-
cieku powietrza. Jeśli u starszego niemowlęcia nie
można objąć ust i nosa, ratownik może próbować
objąć swoimi ustami albo usta, albo nos niemow-
lęcia (jeśli tylko nos – należy zacisnąć usta, aby po-
wietrze nie wydostawało się na zewnątrz),
powoli wdmuchuj powietrze do ust i nosa niemow-
lęcia przez 1–1,5 sekundy, w ilości wystarczającej
do widocznego uniesienia się klatki piersiowej;
www.erc.edu
Wytyczne resuscytacji 2010
www.prc.krakow.pl
Zaawansowane zabiegi resuscytacyjne u dzieci
185
7B. Jeśli brak oznak krążenia, chyba że jesteś PEWIEN, że
możesz wyczuć wyraźne tętno o częstości większej niż
60/min w ciągu 10 sekund:
rozpocznij uciskanie klatki piersiowej;
połącz uciskanie klatki piersiowej z oddechami ra-
towniczymi.
Ucinicia klatki piersiowej
Ryc. 6.3.
Wentylacja usta–usta–nos – niemowlę
U wszystkich dzieci uciskaj dolną połowę mostka.
Aby
uniknąć uciśnięć nadbrzusza, zlokalizuj wyrostek mieczyko-
waty poprzez znalezienie miejsca, gdzie łuki żebrowe dol-
nych żeber łączą się ze sobą. Należy uciskać mostek na sze-
rokość jednego palca powyżej tego punktu. Uciśnięcia po-
winny być wystarczające, aby obniżyć mostek o około jedną
trzecią głębokości klatki piersiowej. Nie należy się obawiać,
że uciska się za mocno: „Uciskaj szybko i mocno”. Należy
całkowicie zwolnić ucisk i powtarzać tę czynność z często-
ścią co najmniej 100/min (ale nie przekraczając 120/min). Po
15 uciśnięciach należy odchylić głowę, unieść bródkę i wy-
konać dwa efektywne oddechy. Uciskanie klatki piersiowej
i oddechy ratownicze powinno się kontynuować w stosunku
15 : 2. Najkorzystniejsza metoda uciskania klatki piersiowej
różni się nieznacznie u dzieci i u niemowląt.
utrzymując odchylenie głowy i uniesienie żuchwy od-
suń swoje usta od ust poszkodowanego i obserwuj, czy
podczas wydechu opada klatka piersiowa;
nabierz powietrza i powtórz opisaną sekwencję 5 razy.
Zarówno u niemowlęcia, jak i u dziecka, jeśli wykonanie
skutecznego oddechu natrafi a na trudność, drogi oddecho-
we mogą być niedrożne:
otwórz usta dziecka i usuń z nich wszelkie widoczne
przeszkody; nigdy nie staraj się usunąć ciała obcego na
ślepo;
upewnij się, że głowa jest prawidłowo odchylona, bród-
ka uniesiona oraz czy szyja nie jest nadmiernie odgięta;
jeśli odgięcie głowy i uniesienie brody nie powoduje
udrożnienia dróg oddechowych, spróbuj metody wysu-
nięcia żuchwy;
podejmij do 5 prób w celu uzyskania efektywnych od-
dechów, jeśli nadal jest to nieskuteczne, rozpocznij uci-
skanie klatki piersiowej.
6. Oceń układ krążenia dziecka.
Masz nie więcej niż 10 sekund na:
poszukiwanie oznak krążenia – zalicza się do tego
jakikolwiek ruch, kaszel lub prawidłowy oddech
(nie oddechy agonalne, które są rzadkie i nieregu-
larne).
Jeśli sprawdzasz tętno, upewnij się, że nie zajmie ci to
więcej niż 10 sekund.
U dziecka powyżej 1. roku życia badaj tętno na tętni-
cy szyjnej.
U niemowlęcia badaj tętno na tętnicy ramiennej, czyli
wewnętrznej stronie ramienia.
Puls na tętnicy udowej można badać zarówno u nie-
mowląt, jak i u dzieci. Tętno bada się w pachwinie, miejsce
to znajduje się w połowie odległości pomiędzy kolcem bio-
drowym górnym przednim a spojeniem łonowym.
7A. Jeżeli jesteś pewien, że w ciągu 10 sekund stwierdziłeś
obecność oznak krążenia:
jeśli to konieczne, kontynuuj oddechy ratownicze aż do
powrotu spontanicznego oddechu;
jeśli dziecko nadal jest nieprzytomne, ułóż je w pozycji
bezpiecznej;
powtarzaj regularnie ocenę stanu ogólnego dziecka.
Uciśnięcia klatki piersiowej u niemowląt (ryc. 6.4)
W przypadku uciśnięć klatki piersiowej prowadzonych
przez jednego ratownika zalecane jest wykonanie tej proce-
dury opuszkami dwóch palców. Jeżeli jest dwóch lub wię-
cej ratowników, należy użyć techniki dwóch kciuków i dłoni
obejmujących klatkę piersiową niemowlęcia. Należy umie-
ścić kciuki jeden obok drugiego w dolnej połowie mostka
(jak powyżej), ułożone końcami w kierunku głowy niemow-
lęcia. Pozostałe rozpostarte palce obu dłoni obejmują dol-
ną część klatki piersiowej, a końce palców podtrzymują ple-
cy niemowlęcia. W obydwu metodach należy uciskać dolną
część mostka tak, aby obniżyć mostek o około jedną trzecią
głębokości klatki piersiowej.
6
Ryc. 6.4.
Uciśnięcia klatki piersiowej – niemowlę
www.erc.edu
Wytyczne resuscytacji 2010
www.prc.krakow.pl
[ Pobierz całość w formacie PDF ]